Platformlara Göre E-Ticaret Modelleri
E-Ticaret yapılırken kullanılan platformlara göre;
Bunlara son dönemde sanal toplulukların ve mobil çağın jenerasyonunun yoğun kullanma alışkanlığıyla belirlenen, peer-to-peer (P2P) denilen, C2C’nin bir başka türü olarak, arkadaşlar arası denebilecek bir tür daha eklenmiştir.
- M-Ticaret (Mobil cihazlar üzerinden E-ticaret (P2P))
- S-Ticaret (Sosyal ağlar üzerinden E-ticaret (C2C))
Yapılış Şekillerine Göre E-Ticaret Modelleri
E-Ticaretin yapılış şekilllerine göre e-ticaret modellerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- B2C (Business to Consumer - İşletmeden Tüketiciye)
- B2B (Business to Business - İşletmeden İşletmeye)
- C2B (Consumer to Business - Tüketiciden İşletmeye)
- C2C (Consumer to Consumer - Tüketiciden Tüketiciye)
- B2E (Business to Employee - İşletmeden Çalışanına)
- B2G (Busines to Government - İşletmeden Devlete)
- G2B (Government to Business - Devletten İşletmeye)
- G2G (Government to Government - Devletten Devlete)
- G2C (Government to Consumer/Citizen - Devletten Vatandaşa)
- C2G (Consumer/Citizen To Government - Vatandaştan Devlete)
- Firmadan Devlete (B2G): SSK işlemleri
- Tüketiciden/Vatandaştan Devlete (C2G): Belediyelerin on-line işlemleri
Günümüzde özel sektörde e-ticaret için ilk dört model yaklaşımı temel alınmıştır.
İşletmeden İşletmeye E-Ticaret (B2B);
Bu model yaklaşımında, işletmelerin internet üzerinden mal ve hizmet alışverişi yapmalarına dayanır. Alibaba (www.alibaba.com) ve Türk Ticaret (www.türkticaret.net) işletmeler arası ticarete örnek verilebilir. Arçelik, siparişleri internet kanalıyla alarak bu satış modelini ilk uygulayan şirkettir.
İşletmeden Tüketiciye E-Ticaret (B2C);
Bu model yaklaşımı çok yaygın kullanılmaktadır. Müşterilerin mal ve hizmetlere internet ya da web sayfaları üzerinden ulaşması ve satın alması şeklinde uygulanan bir yöntemdir. www.hepsiburada.com, idefix, biletix, yemeksepeti... çok örnek vardır.
Tüketiciden Tüketiciye E-Ticaret (C2C);
Ebay ya da gittigidiyor gibi sitelerde tüketicilerin birbirlerine web siteleri üzerinden açık artırma usulü bir şeyler alıp sattıkları ve ödemeleri de internet üzerinden yaptıkları e-ticaret uygulamalarıdır. Ayrıca ödemelerin kişilerin normal yaptıkları ancak internet üzerinden iletişime geçtikleri uygulamalarda mevcuttur. Örneğin, sahibinden.com gibi...
Tüketiciden İşletmeye E-Ticaret (C2B);
Tüketicilerin işletmelere bir teklif sunması şeklinde yürütülen e-ticaret uygulamasıdır.müşterilerin belirli bir mal ve ya hizmet için işletmelere bir teklif sunması, satıcının bu teklifi değerlendirerek cevap vermesi şeklinde bir süreç izlenmektedir. Genellikle aracılar üzerinden yürütülür. Başta tatil rezervasyonları, uçak biletleri olmak üzere araç kiralamadan tekne seyahatlerine kadar çok farklı alanlarda kullanılmaktadır. www.priceline.com sitesi örnek verilebilir.
Firmalar arası ticaret (B2B) hacmi en büyük kategori olup, Firma ile Tüketici arası ticaret (B2C)’den beş kat büyük olduğu tahmin edilmektedir.